Bir önceki yazımızda bilgi mimarisi çalışmalarında yapılan yapısal hataların neler olduğuna değinmiş ve çözümlerinden bahsetmiştik. Yazı dizisinin ikinci bölümü olan bu yazımızda ise bilgi mimarisinde en sık yapılan navigasyon hatalarından ve çözüm önerilerinden bahsedeceğiz.
Maddelendirerek bu hataların neler olduğuna bir göz atalım:
1. Görünmez Navigasyon Seçenekleri
Ender rastlanan şeylerden birisi navigasyon içeriklerinin görünmez bir yerleşim halinde olmasıdır. Kullanıcılar daha önce gördüğü herhangi bir özelliğe sonradan ulaşamayabilir, göremeyebilir.
Navigasyon alanı sayfada kalıcı olarak görünmelidir (global navigation); her an kullanıcının yakınında bulunmalıdır. Benzer bir şekilde, gezinmeyi reklam alanlarına yakın konumlandırdığınızda banner körlüğünden kaçınmalısınız.
2. Kontrol Edilemeyen Navigasyon Elemanları
Web sayfasının kullanılabilirliğini etkileyen şeylerden birisi de; hareket eden ve sıçrayan navigasyon yapısı. Kullanıcılar yollarını bulmaya çalışırken navigasyon yapısı hareket halinde olduğunda öngörülmeyen bir sonuca yol açabiliyor ve kullanıcınızı sayfanızdan ayırıyor.
Buradaki iki suçlu, içeriği başlatan ve engelleyen duyarlı rollovers’lar ve kendi hareket ettiren, döndüren öğelerdir. Kullanıcılar bu tür öğelerden rahatsız olurlar. Örneğin; navigasyonda tam da aradığınız başlığı bulup tıklayacakken, bu alanının mouse hareketlerine duyarlı olarak kapanmasından siz de rahatsız olmuşsunuzdur.
3. Tutarsız Navigasyon
Navigasyon kullanıcılar için bir bulmaca değil; yardımcı olmak için vardır. Kullanıcılar bunu anlamalı ve bu anlayışı sitenin her yerine uygulayabiliyor olmalıdır. Ne yazık ki, birçok site kullanıcılar hareket ettikçe navigasyon özelliklerini değiştiriyor. Trendler gelir ve geçer, sürekli değiştirilen bir yapı kullanıcıları kontrolsüz hissettirir. Kullanıcılar sık sık “Bu menü seçimini nasıl geri alabilirim? Birkaç sayfa önce gördüm şimdi göremiyorum, nasıl ulaşabilirim” gibi cümleler sarf eder dururlar.
Global navigasyon bir sitenin en popüler öğesi olmasa da, yön duygusunu karşılama gibi önemli bir amaca hizmet eder: kullanıcıların nerede olduklarını ve yollarını kaybederlerse nasıl bulabileceklerine yardımcı olur.
4. Anlaşılmayan Menü Seçenekleri
Geçmişte, bu hata daha yüksek sıralamaya sahip olurdu, ancak günümüzde eskiye oranla daha az rastlanır. Yine de, çok fazla site kendi terminolojisiyle; etiketleri ve menü seçeneklerini oluşturmaya devam ediyor. Bunun yanı sıra, navigasyondaki terimlerde de farklı bir dil kullanılmamalıdır. Kullanıcılar aradıkları terimlerin farklı bir terminolojideki adını bilmiyorsa istedikleri içeriğe ulaşamayabilirler. Eski bilinen ve sürekli kullanılan kelimelerin kullanımı erişilebilirlik açısından daha iyidir.
Kullanıcılarınızla açıkça ve basitçe konuşun. Kullanılan terimlerin kullanıcının günlük dünyasında ne anlam ifade ettiğini ölçün. Kullanıcılar bir menü öğesini anlamazlarsa, bu menü öğelerine tıklama olasılıkları azalır. (Örneğin; bankacılık terimleri, günlük dile uygun kullanılmıyorsa her kullanıcı bu dili anlamaz: “KMH yanınızda!”, “EFT işlemi” gibi reklamlar)
Sonuç
Bilgi mimarisi, kullanıcıların aradığı içeriğe hızlıca ve kolayca ulaşım sağlamaları için belirli yöntemler ve prensiplerle yapının organize edilmesidir.
İçeriklerinizi kullanıcı odaklı grupladığınızda daha erişilebilir olmasını sağlayabilirsiniz. Kullanıcılarınıza iyi bir deneyim yaşatıp sitenizden mutlu ayrılması için siz siz olun, söylediklerimize kulak verin…
Kaynakça
https://www.nngroup.com/articles/top-10-ia-mistakes/
https://www.nngroup.com/articles/ia-warning-signs-analytics/?lm=top-10-ia-mistakes&pt=article
Zeynep Kuzhan
UXservices – UX Designer
