Genelde markalar web sitelerinin internet bağlantısı olan “herkese” hitap etmesini, tüm kullanıcıların web sitelerini çok sevmesini ve kolay kullanmasını isterler. Fakat maalesef herkese uygun olması amaçlanarak tasarlanan siteler, her şeyi barındıran, karmaşık, kullanılabilir olmaktan git gide uzaklaşan sitelere kolayca dönüşebilirler. Yapılması gereken; kullanıcıları doğru tespit edip, sitenin zayıf yönlerini, kullanıcıların ortak beklentilerine uygun şekilde güçlendirmektir.
Siteyi kullanıcı için değerli kılan öğeler tüm kullanıcı türleri için farklıdır. Bazıları için ürün fotoğrafları önemliyken, bazıları fotoğrafları incelemez bile; bazıları için ne kadar indirim olduğu önemliyken bazıları için üyelik işlemleri ve güvenilirlik önemlidir. Bu bilgileri göz önünde bulundurarak e-ticaret sitesi kullanıcılarını 5’e ayırabiliriz:
1- Ürün Odaklı Kullanıcılar
Ürün odaklı kullanıcılar, siteye tam olarak ne istediklerini bilerek gelen kullanıcılardır. Sitede vakit öldürmek, oyalanmak ya da ürünlere göz atmak için gezmezler. Aradıkları ürüne gerçekten ihtiyaçları vardır. Hatta mağazaya gidip ürünü incelemiş, beğenmiş ancak online olarak satın almak istiyor olabilirler. Onlar için önemli olan, sitede aradıkları ürüne hızlıca ulaşabilmek ve pratik bir şekilde bilgilerini inceleyebilmektir. Ardından ürünü, mümkün olduğunca az efor harcayarak, en kısa sürede satın almak isterler.
Sitede arama butonu olması ve detaylı arama yapabilmesi aradığı ürünün adını yazarak kolaylıkla ulaşabileceği için bu tür kullanıcıları memnun edecektir. “Sıralama, Filtreleme” gibi fonksiyonlar aradıkları ürünü bulmalarını kolaylaştıracağı için bu kullanıcılar için büyük önem taşır.
Ürün Odaklı Kullanıcıların Ayırt Edici Özellikleri:
- Hızlı hareket etmek ve sitede yapmak istedikleri şeyleri pratik bir şekilde yapmak istemeleri
- Her ürünün fotoğrafını, ismini, fiyatını kolayca görerek, ürünün doğru ürün olduğundan emin olmak istemeleri
- Daha önce aldığı ürünleri tekrar almak istediğinde onlara kolay bir şekilde ulaşabilmek istemeleri
- Kısa sürede ödeme yapabilmek istemeleri
2- Göz Atan Kullanıcılar
Sevdikleri markaların sitelerine girip vakit geçirmeyi seven kullanıcılar bu kategoriye girer. En yeni, en popüler ürünleri bilmek isterler. Sitenizde ürünlere bakıp, gözlerine kestirdikleri ürünleri mağazaya gelip, denedikten sonra satın almayı tercih edebilirler. Bu kullanıcılar, sürekli siteye göz attıkları için var olan ürünlere hakimdirler. “Yeni Eklenenler”, “Bu Hafta Çok Satanlar” gibi başlıklarla bazı ürünleri ayrıştırarak onlara sunarsanız, inceleyebilecekleri yeni bir kaynak sağlamış olursunuz. Ancak iyi bir online deneyim sunarsanız, sitenize göz atarken o sırada alış veriş yapma kararı almalarını sağlayabilirsiniz. Kullanıcıların, ürünleri beğenebilmelerini (like butonu), arkadaşlarıyla direkt olarak ya da sosyal medya aracılığıyla paylaşabilmelerini sağlarsanız etkileşimlerini arttırmış olursunuz.
Göz Atan Kullanıcıların Ayırt Edici Özellikleri:
- Alışveriş yapmasa bile sürekli siteyi takip etmeleri
- Yeni ürünlere, popüler ürün listelerine kolayca erişmek istemesi ve siteyi en son ziyaret ettiğinden bu yana nelerin geldiğini hemen görmek istemeleri
- Ürünleri beğenebilmek ve paylaşabilmek, daha sonra beğendiği, paylaştığı ürünleri ayrı bir ekranda görüntüleyebilmek istemeleri
3-Araştırmacı Kullanıcılar
Araştırmacılar, ihtiyacı olan bir ürünü satın almadan önce, saatler, günler, hatta belki de aylarca araştırma yapan kullanıcılardır. Satın alma kararı almadan önce birden çok siteyi, mağazayı ziyaret edebilirler. Onlar için özellikle online alışverişlerde güvenilirlik çok önemlidir. Sitenizin özellikle “Bize Ulaşın / İletişim” kısımlarında net bilgiler görürlerse, “İade Koşulları”nı ve ürün bilgilerine detaylı bir biçimde ulaşabilirlerse siteyi güvenilir bulacak ve alışveriş yapmak için uygun olduğunu düşüneceklerdir.
Bu tip kullanıcılar için ayrıntılar çok önemlidir. Ürünlerin görsellerinin, açıklamalarının detaylı olması, örneğin; bir eteğin uzunluğu, kumaş cinsi, yıkama talimatları vb. bilgiler vermek kullanıcıların hoşuna gidecektir. Elektronik, yeni çıkan ürünler için kullanıcı yorumları da detaylı bilgi edinmesine yardımcı olacaktır.
Bu kullanıcılar için de beğendikleri ürünleri “Beğendiklerim” gibi bir ekranda görüntüleyebilmek önemlidir. Böylece tüm ürünleri tarayarak ilgilerini çekenleri bir başlık altında toplayabilirler ve daha sonra aralarından eleme yaparak doğru ürünü seçtiklerinden emin olurlar.
Araştırmacı Kullanıcıların Ayırt Edici Özellikleri:
- Ayrıntılı ürün açıklamaları görmek istemeleri
- Kullanıcı yorumlarını görmek istemeleri
- Ürünleri kolay karşılaştırabilmek istemeleri
- Beğendiği ürünleri bir ekranda görebilmek istemeleri
4-Pazarlık Yapan Kullanıcılar
Pazarlık yapan kullanıcılar alışveriş yaparken çoğunlukla indirimli ürünler almayı tercih ederler. Bu indirimin oranını, ürünün indirim olmadan önceki fiyatını, ne kadar kâr ettiklerini bilmek isterler. İndirim kampanyaları yapmanız, belli günlerde kolayca kullanabilecekleri indirim kodları sunmanız, “Fırsat Ürünleri”ni kolayca görebilecekleri bir yerde konumlandırmanız, “100 TL ve üzeri alışverişlerinizde kargo ücretsiz.” gibi fırsatlar sunmanız onların sitenizi daha sık ziyaret etmelerine ve alışveriş yapmalarına yardımcı olacaktır. Markanızın sosyal medya hesabından kampanyalar, çekilişler yapabilir, indirim kodlarını buralardan duyurabilirsiniz. Onlara yapacakları alışveriş sayesinde ne kadar kârlı olacaklarını ve tasarruf edeceklerini hissettirmelisiniz.
Pazarlık Yapan Kullanıcıların Ayırt Edici Özellikleri:
- Ürünlerin indirimden önceki, sonraki fiyatlarını ve indirim oranını görmek istemeleri
- İndirimli ürünleri ayrıca bir ekranda görüntüleyebilmek istemeleri
5- Bir Kez Alışveriş Yapanlar
Bir kez alışveriş yapan kullanıcılar ürüne odaklanmış olurlar. Bir kerelik bir ihtiyaç için veya bir hediye almak için siteyi ziyaret ediyorlardır. Bu kullanıcılar site veya sitedeki ürünlerle ilgili detaylı bilgiye sahip değillerdir. Aradıkları ürünü rahatça bulabilecekleri bir arama fonksiyonu ve anlaşılır ürün açıklamaları gerekmektedir.
Muhtemelen ilk kez alışveriş yapacakları siteye güvenebilmeleri için sitenin iletişim, adres bilgilerinin açık ve net bir biçimde verilmiş olması bu kullanıcılar için önemli bir detaydır.
Ayrıca en önemli konulardan biri de siteyi yalnızca bir kez kullanacak bir kullanıcının üye olmak istememesidir. Sitede mutlaka “Üye Olmadan Devam Et” butonu olmalıdır. Alışveriş yapabilmek için üye olmaya mecbur olmak kullanıcıları alışverişten vazgeçirecek kadar caydırıcı olabilir. Hem zaman kaybı olduğunu düşündükleri hem de kişisel bilgilerini bir daha kullanma ihtimallerinin çok düşük olduğu bir siteyle paylaşmak istemedikleri için üye olmak istemezler.
Bir Kez Alışveriş Yapan Kullanıcıların Ayırt Edici Özellikleri:
- İyi bir arama fonksiyonu istemeleri
- Ürün bilgilerinin açık ve anlaşılır olmasını istemeleri
- Üye olmak zorunda olmadan alışveriş yapabilmek istemeleri
İmge Akbulut
UXservices – UX Designer