“If your websites don’t act like a game, the next generation will not pay attention”
– Mike Walsh
Web siteleri ya da mobil uygulamaların benzerlerinin arasından sıyrılabilmeleri ve dikkat çekebilmeleri kuşkusuz sundukları kullanıcı deneyimiyle doğrudan ilişkilidir. Kurumlar gün geçtikçe geleneksel tasarım yaklaşımlarından ziyade, kullanıcılarına daha iyi bir deneyim yaşatmanın ve onları memnun etmenin yollarını aramaktalar. Tam da bu noktada son yıllarda Oyunlaştırma (Gamification) kavramının daha sık kullanılır olduğunu görüyoruz.
Peki Nedir Oyunlaştırma?
“Oyunlaştırma (gamification), oyun felsefesinin oyunsal düşünmenin ve oyun mekaniklerinin oyun-dışı alanlarda, motivasyonu arttırmak ve kullanıcıları problem çözmeye teşvik etmek için kullanılmasıdır” – Wikipedia
Hiç şüphesiz hepimiz çocukken oyun oynadık, büyüdükçe bu eğilimimiz her ne kadar azalsa da insan doğası gereği eğlenme, kabul görme, onaylanma, ödüllendirilme gibi içgüdülerimiz oyunlaştırılmış ürünlere karşı sempati duymamızı sağlıyor. Oyun endüstrisinin hatırı sayılır biçimde büyümesi, dünyadaki oyun tutkunlarının fazlalığı, oyuncu persona’ları, aslında web sitemizi ya da uygulamamızı oyun gibi sunmanın ne kadar doğru bir karar olduğunu da kanıtlar nitelikte. Kullanıcının aşama aşama ilerlemesi, yapılan her işte ya da doldurulan her formda ödüllendirilmesi, insanların başarılarını görmesi, rekabet hissi, en ciddi ve sıkıcı bir işi yaparken bile eğlenerek ve en önemlisi isteyerek yapmasına sebep oluyor. Kullanıcı bir işi yaparken zorlanıyormuş hissinden ziyade, oyun oynuyormuş ve bir tercih yapıyormuş gibi hissediyor. Bu da ürünü severek kullanmasına ve iyi bir kullanıcı deneyimi yaşamasına sebep oluyor.
Neyi Ne Kadar Oyunlaştırmalı?
Ürünü oyunlaştırırken dikkat edilmesi gereken en önemli konu; markanın algısına zarar vermemek. Çok geniş yelpazede hemen hemen her sektörde kullanılan oyunlaştırma, marka kimliği ile orantılı olarak kullanılmalı. Öncelikli olarak “işlemin” kolay ve eğlenceli bir şekilde yapılması amaçlanmalı, asıl hedeften sapmamalı.
Oyunlaştırma Örnekleri
Bankacılıktan, sigorta sektörüne, e-ticaret ve eğitim gibi birçok farklı sektörde kullanılan oyunlaştırma, günlük hayatımızda sıkça kullandığımız web sitelerine ve uygulamalara da entegre olmuş durumda. Şimdi bunlardan bazılarına değineceğiz:
LinkedIn günlük hayatımızda sıkça kullandığımız sosyal ağlardan biri. Sizi daha dolu profile sahip olmanız için “Profil Gücü”nüzü arttırarak ve unvanlar vererek teşvik ediyor.
Duolingo
E-öğrenmenin güzel örneklerinden biri olan Duolingo, oyunlaştırma öğelerini yoğun şekilde kullanan uygulamalardan. Yabancı dil öğrenme eylemini olabilecek en eğlenceli şekilde sunuyor ve her çözdüğünüz sınav ve soru için size puanlar, bonuslar veriyor.
Step2
Step2 e-ticaret sitesi, site içinde yapacağınız yorum, ürün puanlama vb. interaktif her işlem için size puan veriyor ve puan durumunuzu bir tabloda göstererek diğer kullanıcıların görmesini sağlıyor.
Dropbox
Dünyaca ünlü bulut depolama ürünü Dropbox, davet edeceğiniz her kullanıcı için size ekstra alan sunuyor ve böylece alacağınız ödül için arkadaşınızı davet etmenizi sağlıyor.
ABD Ordusu
Birçok ordu asker eğitimleri sırasında çeşitli oyunlar kullanır. Fakat ABD Ordusu diğerlerinden farklı olarak oyun ve oyun öğelerini orduya katılımı arttırmak için de kullandı. “Virtual Army Experience” adlı taşınabilir oyun kamplarını ülke çapında dolaştırarak milyonlarca kişinin orduya katılımını sağladı ve ülke çapında önemli bir PR değeri yarattı.
Burcu Nurcan
UXservices – UX & Görsel Tasarım Uzmanı