Geçtiğimiz hafta, Kalkınma Bakanlığı ve TÜBİTAK BİLGEM Yazılım Teknolojileri Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülmekte olan Kamu İnternet Siteleri Rehberi (KAMİS) Projesi’nin odak grup çalışmasına katılmak ve fikir alışverişlerinde bulunmak üzere Ankara’ya davet edildik. Özel Sektör ve Kamu’dan davetlilerin olduğu etkinlikte yer almak ve katkıda bulunabilmekten dolayı çok mutlu olduk.
Kamu’ya ait internet sitelerinin Kullanılabilirlik ve Erişilebilirlik standartlarına uygun hâle getirilmesi amacıyla yürütülen ve bu konudaki farkındalık artışı sağlanmasının hedeflendiği projeyi, 2. UXistanbul Konferansı’nın Panel oturumunda daha detaylı şekilde de dinleme şansını yakalamıştık.
Görüşmelerden Öne Çıkanlar
KAMİS projesine özel sektör tarafından sunulabilecek desteklerin ve işbirliklerinin değerlendirildiği çalışmadan öne çıkan ve içgörü niteliğinde olduğunu düşündüğümüz bazı konulara bu yazımızda değineceğiz.
Kullanılabilirlik ve Erişilebilirlik Algısının Olgunlaştırılmasına İhtiyaç Var
Proje paydaşları daha önceki oturumlardaki izlenimlerini Kamu Kurum ve Kuruluşları temsilcilerine yönelttikleri, Kullanılabilirlik ve Erişilebilirlik kavramlarına ilişkin sorulara henüz tatmin edici yanıtlar alamadıklarını ve bu alanın gelişime oldukça açık olduğunu belirtiyorlar.
Kullanılabilirlik/Erişilebilirlik Mitleşmiş Kalıplarla Biliniyor
Kamudaki etkileşim/arayüz tasarımı aktivitelerinde değerlendirme ve kararların her zaman doğru temeller üzerinden yapılamayabildiğini ve kullanılabilirlik konusunda “Her işlem 3 tıklama ile tamamlanmalı.” gibi mitlerin hâlen var olduğunu öğrendik.
UX / Tasarım Kararları Üst Yönetim Tarafından Veriliyor
Geçtiğimiz yıllarda TUX Report ile bizim de ölçümlediğimiz üzere, Kamu sektöründe de tasarım kararlarında çoğunlukla üst yönetim son sözü söylüyor. Özel sektör ile oldukça benzer örüntülerle üst yönetimlerin tasarım kararlarına doğrudan müdahaleleri de söz konusu olabiliyor.
“Kullanıcı tarafından şikayet alınmıyor”
UX tasarımının her katmanında ayrıntıları ile incelediğimiz aktif ya da pasif kullanıcı geri bildirimlerinin toplanması ve değerlendirilmesi gibi konularda da Kamu Kuruluşlarında yapılabilecek çokça iyileştirme olduğunu anlıyoruz. KAMİS paydaşları, bu tutumun nedenlerinden birini de, kurumların “kullanıcılarından -teknik olarak- şikayet almamaları” şeklinde açıklıyorlar.
Peki Kamu Kurumlarına UX Kültürü Nasıl Ateşlenmeli?
Odak grup toplantısında en çok üzerinde durduğumuz soru bu oldu:
Yönetim seviyesinde yukarıdan aşağıya bir inisiyatif ile mi; yoksa, kurumlar içinde UX elçileri ile aşağıdan yukarı doğru mu hareket edilmeli? Bu konuda toplantıda bulunan TÜRKSAT temsilcileri kendi kurumlarında başarıya ulaşan stratejilerinden bahsettiler: UX bakış açısına sahip yazılım ekiplerinin yaptıkları kullanıcı testleri ve geliştirmeler ve özellikle ISO standartlarına uyumluluk çalışmaları iyi pratiklerdendi.
Özetle
KAMİS Projesi’nin UX, Kullanılabilirlik ve Erişilebilirlik gibi disiplinleri çok farklı bir ölçek ve seviyede gündeme getirmesinin ve rehber kaynaklar oluşturup paylaşmasının oldukça değerli ve örnek bir girişim olduğunu görüyoruz. Bu kavramların, birer “trend” olmadığını ve insan-arayüz-hizmet etkileşiminde kaçınılmaz bir önemde olduğunu KAMİS sayesinde Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca da kısa zaman içinde fark edileceğini tahmin ediyoruz.
Bu proje doğrultusunda UXservices olarak davetlerinden mutluluk duyduk. Umarız katkımız olmuştur, olacaktır.
KAMİS hakkında ayrıntılı bilgi için: http://kamis.gov.tr/
Özge Sevindir
UXservices – Senior UX Designer
