Skip to main content

KULLANILABİLİRLİK ÖLÇÜMLEME ANKETLERİ

Kullanılabilirlik testi, kullanıcıların bir ürünün veya sistemin ne olduğunu, ne işe yaradığını anlayıp anlamadıklarını, o üründeki veya sistemdeki görevleri başarıyla yerine getirip getiremediklerini ve karşılaştıkları sorunları gözlemlemek için kullanılan bir yöntemdir. 

Ürünlerin/sistemlerin etkin ve verimli bir şekilde tüketildiğini ve kullanımını ölçümlemek, kullanıcıların ürünlerle ve servislerle olan etkileşimlerini gözlemlemek için kullanılabilirlik testleri yapılmaktadır. Doğru kullanıcılar ve doğru görevlerle ürünlerinizin veya sistemlerinizin güçlü ve zayıf yönlerine ilişkin çok sayıda niteliksel içgörü elde edebilirsiniz. Bu doğrultuda, bu içgörüleri tamamlamak, kullanıcı deneyimini ölçmek ve puanlamak için bir dizi anket geliştirilmiştir. Bu anketler zaman içerisinde ürünlerinizdeki gelişmeleri ölçmenizi, kullanıcılara sunduğunuz deneyimin iyi veya kötü olduğu noktaları gösteren farklı çıktılar elde etmenizi sağlar.

Kullanılabilirlik testlerinizin farklı aşamalarında kullanabildiğiniz bu anketleri temelde kullanılabilirlik testi esnasında uygulananlar ve kullanılabilirlik testi sonrasında uygulananlar olarak olarak 2’ye ayırabiliriz.

Kullanılabilirlik Testi Esnasında Uygulanan Ölçümleme Anketleri

Kullanılabilirlik testi esnasında, kullanıcılar bir görevi tamamladıktan sonra uygulanan, genel olarak en fazla 5 sorudan oluşan bu anketler, kullanıcıların bakış açısından görevi tamamlamanın zorluğu ve yaşattığı deneyim hakkında fikir vermektedir. Bu ölçümleme anketlerinin en bilinenleri altta açıklanmaktadır. 

 

– SEQ (Single Ease Question)

Soru/Madde sayısı : 1 soru

Neyi değerlendirir? : Görevin zorluğu, Kullanılabilirlik

Nasıl ölçümler? : Likert ölçeği (Çok zor (1) – Çok kolay (7))

Kullanılabilirlik testinde yer alan her bir görev (task) sonrası, görevi tamamlamanın zorluğunu değerlendirmek için kullanıcılara yöneltilen tek soruluk ankettir. Kullanıcılar bu soruyu 1’den 7’ye kadar derecelendirmektedir. Bir kullanıcı 5’ten düşük bir puan verdiğinde ise görevi neden zor bulduklarına yönelik kısa bir açıklama istenmektedir.

– ASQ (After Scenerio Questionnaire)

Soru/Madde sayısı : 3 madde

Neyi değerlendirir? : Göreve yönelik izlenimler, Kullanılabilirlik

Nasıl ölçümler? : Likert ölçeği (Kesinlikle katılmıyorum (1) – Kesinlikle katılıyorum (7)) – buna ek olarak ‘N/A’ seçeneği de sunulmaktadır.)

Kullanılabilirlik testinde yer alan her bir görev (task) sonunda sorulan 3 maddelik bir ankettir. Bu anket görevin tamamlanmasıyla ilgili kolaylık, harcanan zaman ve dokümantasyon algılarını değerlendirir.

blankhttps://garyperlman.com/quest/quest.cgi?form=ASQ

– SMEQ (Subjective Mental Effort)

Soru/Madde sayısı : 1 soru

Neyi değerlendirir? : Görev zorluğu, Kullanılabilirlik

Nasıl ölçümler? : Bir çizelge üzerinde 0-150 arası yapılan bir puanlama (0: Yapması hiç zor değil; 70: Yapması oldukça zor; 115: Yapması çok zor) 

SMEQ, kullanıcılara görevi gerçekleştirmenin zorluk derecesini 0-150 arasında puanlatan tek soruluk bir ankettir. Kullanıcıların görevi tamamlamak için harcadıkları algılanan zihinsel çabayı değerlendirmek için ölçeğin üzerinde bir değer belirlemeleri beklenmektedir.

https://uxpsychology.substack.com/p/standardized-usability-questionnaires-ccbblank

Kullanılabilirlik Testi Sonrası Uygulanan Ölçümleme Anketleri

Kullanılabilirlik testi sonrası kullanıcılara sorulan biçimlendirilmiş sorulardan oluşan bu anketler, kullanıcıların deneyimledikleri sistemin/ürünün genel kullanılabilirliği hakkındaki izlenimlerini ölçmemizi sağlar. Bu ölçümleme anketlerinin en bilinenleri altta açıklanmaktadır.

 

– SUS (System Usability Scale)

Soru/Madde sayısı : 10 madde

Neyi değerlendirir? : Memnuniyet, Sadakat

Nasıl ölçümler? : Likert ölçeği (kesinlikle katılmıyorum (1) – kesinlikle katılıyorum (5))

İlk olarak 1986 yılında VT100 Terminal (yeşil ekran) kullanılabilirlik testlerinin ardından “quick and dirty” olarak uygulanması planlanan kullanılabilirlik ölçümleme anketidir. Kullanıcıların “kesinlikle katılmıyorum” ile “kesinlikle katılıyorum” arasında bir ölçekte derecelendirmeleri gereken her biri 5 cevap hakkı olan 10 adet sorudan oluşur.

blank
https://usabilitygeek.com/how-to-use-the-system-usability-scale-sus-to-evaluate-the-usability-of-your-website/

– QUIS (Questionnaire for Interface Satisfaction)

Soru/Madde sayısı : 27 madde

Neyi değerlendirir? : General, Screen, Terminology and System Information, Learning, System Capabilities, Usability, User Interface

Nasıl ölçümler? : Zıt anlamlı çiftlerden oluşan 9 puanlık bir ölçek (örneğin; faydasız(0) – tatmin edici (9))

QUIS, sistemlerle etkileşimi sonrasında kullanıcıların subjektif olarak bir arayüzün kullanılabilirliği ile ilgili olarak memnuniyetlerini ölçümleyen bir ankettir. General – Screen – Terminology and System Information – Learning – System Capabilities – Usability and User Interface gibi farklı başlıklardan oluşan 27 maddeden oluşur. 

blank
https://garyperlman.com/quest/quest.cgi?form=QUIS

– SUMI (Software Usability Measurement Inventory)

Soru/Madde sayısı : 50 madde

Neyi değerlendirir? : Verimlilik (Effiency), Etki (Affect), Yardımseverlik (Helpfulness), Kontrol (Control), Öğrenilebilirlik (Learnability)

Nasıl ölçümler? : 3 seçenekli ölçek (Katılıyorum, Kararsızım, Katılmıyorum)

SUMI, Verimlilik (Effiency), Etki (Affect), Yardımseverlik (Helpfulness), Kontrol (Control) ve Öğrenilebilirlik (Learnability) olmak üzere 5 başlıktan oluşan 50 soruluk bir ankettir. Her bir madde 3 seçenek ile değerlendirilir; Katılıyorum – Kararsızım – Katılmıyorum. SUMI, yeni ürünleri değerlendirmek, ürünler arasında karşılaştırma yapmak ve gelecekte geliştirilecek özellikleri belirlemek için kullanılmaktadır.

blank

https://sumi.uxp.ie/en/index.php

– SUPR-Q (Standardized Universal Percentile Rank Questionnaire)

Soru/Madde sayısı : 8 madde

Neyi değerlendirir? : Kullanılabilirlik (Usability), Güven (Trust), Sadakat (Loyalty) ve Görünüm (Appearance)

Nasıl ölçümler? : Likert ölçeği (Kesinlikle katılmıyorum (1) – Kesinlikle katılıyorum (5))

SUPR-Q, ürün performansını bütünsel olarak anlamaya ve ölçmeye yardımcı olan kullanılabilirlik ölçümleme anketidir. Kullanıcıların “kesinlikle katılmıyorum” ile “kesinlikle katılıyorum” arasında bir ölçekte derecelendirmeleri gereken her biri 5 cevap hakkı olan 8 adet sorudan oluşmaktadır. Bu teknik ile ürününüzün Kullanılabilirlik (Usability), Güven (Trust), Sadakat (Loyalty) ve Görünüm (Appearance) noktasında değerlendirmesini ölçümleyebilir, ürününüzü rakiplerinizle kıyaslamak için bu sonuçlardan yararlanabilirsiniz. 

SUPR-Q’nun son sorusu aynı zamanda NPS (Net Promoter Score) sorusudur. Müşteri veya kullanıcı sadakatini test etmekle de ilgileniyorsanız, bu sayede bir taşla iki kuş vurmuş oluyorsunuz.

blank